روش‌های مصرف کندر، خواص و ملاحظات

کُندُر گیاهی دارویی است از راسته افراسانان (Sapindales). نام علمی این گیاه Boswellia thurifera یا Boswellia sacra. 

گیاه کندر علاوه بر استفاده های زیاد، دارای شیره‌ای نیز می‌باشد که به عنوان خوشبو کننده استفاده می‌شود. به همین جهت عده‌ای همزمان با دود کردن اسپند دانه، شیره کندر را هم جهت خوشبو کردن فضا می‌سوزانند. شیره یا صمغ ترشح شده توسط کندر عطر بی نظیر و طعم تلخی دارد. از صمغ ترشح شده در صنعت لوازم آرایشی، مواد خوراکی و صابون‌های عطری استفاده می‌شود.

گیاه کندر حاوی یک اسانس فرار (۸-۳ درصد)، صمغ (۳۶-۳۰ درصد)، رزین اسیدی (۵۶-۶۰ درصد) و یک رزین بنام «اوليبانورزن» است. رزین اسیدی شامل اسیدهای تری ترپن به نام اسیدهای بتابوسولیک، استيل بتابوسولیک اسید و كتوبتا اسیدها می شود که، مسئول اثرات درمانی اولیبان می‌باشند.

فواید ضد التهابی کندر عمدتاً از اسیدهای بوسولیک و ترپن ها، ترکیبات آنتی اکسیدانی که در مرکبات، اکالیپتوس و سایر گیاهان نیز یافت می شود، ناشی می شود. مطالعات نشان می دهد که اسیدهای بوسولیک با مهار سنتز یک آنزیم پیش التهابی خاص، باعث کاهش درد می شوند.

علیرغم تمام خواص درمانی و فواید بیشماری که از کندر بیان شد همانند تمام گیاهان دارویی دیگر در مورد استفاده صحیح و به اندازه کندر بایستی دقت کافی و لازم را داشته باشیم. در ادامه برخی از عوارض استفاده بیش از حد مصرف این ماده را بیان می‏‌کنیم.

یک آزمایش بر روی 100 زن باردار انجام شد. بررسی ها نشان داد زنانی که قبل از زایمان به مدت طولانی (۳ الی ۴ ماه) از کندر استفاده کرده‌اند مصرف بیش از حد کندر باعث بیش‌ فعالی کودکان آن ها شده است. اما زنانی که مدت زمان کمتری مثلا یک ماه یا کمتر از کندر استفاده کردند نه تنها کودکان آن ها دچار مشکل نشده اند بلکه هوش بالایی نیز پیدا کردند. به طور کلی پزشکان توصیه می‌کنند که مصرف کندر برای افزایش ضریب هوشی کودک از ماه چهارم بارداری به بعد و آن هم به مقدار حداکثر یک ماه استفاده گردد.به طور کلی زنان باردار و شیرده نباید از کندر در مقادیر بالا و به‌منظور خواص درمانی آن استفاده کنند.

افرادی که کندر را به صورت روزانه مصرف کرده‌اند، برخی مواقع به دلیل حساسیت داشتن به این ماده یا مصرف زیاد از حد آن به مشکلاتی مانند رفلاکس معده، تهوع و اسهال مبتلا شده‌اند. برای جلوگیری از بروز این مشکل توصیه میکنیم پس از اطمینان حاصل کردن از سازگاری کندر با بدن نسبت به مصرف آن (آن هم نه به صورت مداوم) اقدام نمایید.

مصرف کندر ممکن است با برخی از داروها تداخل داشته باشد. برای مثال داروهایی که در کبد تجزیه می شوند از این دسته هستند. مصرف کندر سرعت تجزیه‌ این داروها توسط کبد را کاهش میدهد. همچنین مصرف کندر همراه با داروهایی که در کبد تجزیه می‌شوند، ممکن است سبب افزایش تأثیر و عوارض جانبی داروها گردد. نمونه‌هایی از داروهایی که در کبد تجزیه می‌شوند عبارتند از: داروهای ضدافسردگی همچون فلووکسامین، ایمیپرامین، پاروکستین، زولوفت و.. ، داروهای فشار خون و نامنظمی تپش قلب همچون پروپرانول، داروهای آلزایمر همچون تاکرین، داروهای مُسکن و خواب آور همچون دیازپام، داروهای ضد لخته شدن خون همچون وارفارین، داروهای کاهنده‌ درد همچون دیکلوفناک، داروی ضد التهاب همچون ایبوپروفن و… . همچنین مصرف کندر با برخی داروها مانند آسپیرین تداخل دارد. بنابراین اگر دارویی مصرف میکنید قبل از مصرف کندر، حتماً با پزشک خود مشورت نمایید.مصرف خارجی این صمغ خاص، ممکن است در بعضی افراد خارش خفیف پوستی ایجاد کند.باید به بیماران مبتلا به گاستریت توصیه شود کندر را با احتیاط مصرف کنند.

مصرف کندر به صورت خوراکی تا ۶ ماه برای بزرگسالان معمولاً خطری ندارد. همچنین مصرف کندر برای مصارف پوستی نیز تا مدت ۵ هفته سبب ایجاد عارضه و عوارض جانبی مهمی نمی گردد. (هرچند در برخی افراد موجب بروز جوش‌های آلرژیک گردیده است). اما همانند هر ماده دیگری مصرف این ماده برای برخی افراد ممکنست دارای عوارضی همچون معده درد، حالت تهوع، استفراغ، سوزش معده، خارش پوست، سردرد، ورم و خستگی عمومی باشد.  

مصرف کندر در فراد مبتلاء به بیماری های خودایمنی همچون ام اس، لوپوس، روماتیسم مفصلی و سایر بیماری‌های مربوط به دستگاه خودایمنی، ممکن است سبب فعال تر شدن دستگاه ایمنی بدن شود. وقوع این امر می‌تواند سبب تشدید علائم این بیماری‌ها گردد. لذا اگر به بیماری‌های خودایمنی مبتلاء هستید بهتر است که از مصرف کندر خودداری نمایید.

مصرف کندر به دلیل طبع گرم و خشکی که دارد در گرم‌مزاج‌ها با احتیاط و در مقدار متعادل انجام شود. در غیر این‌صورت باعث بروز سردرد و همچنین برخی بیماری‌ها از جمله بعضی بیماری‌های پوستی می‌شود.زیاده‌روی در مصرف کندر می‌تواند باعث سوختن خلط‌های خون و بلغم شود. از طرف دیگر، باعث ایجاد حالت تهوع، شکم‌درد و بی‌اشتهایی گردد.

• کندر یکی از گیاهان طبیعی است که برای حافظه بسیار مفید می باشد، مدت زمان مصرف کندر بستگی به وضعیت فرد می باشد، برخی ممکن است کندر را طولانی مدت استفاده بکنند و برخی نیز احتمال دارد کندر را برای مدت زمان یک یا دو هفته مصرف کنند.
• می‌توان یک قاشق مرباخوری کندر را کوبید و در یک استکان آب حل کرد و هر روز صبح به صورت ناشتا میل نمود.
• می‌توان اندازه یک نخود کندر را در دهان گذاشت و مثل آدامس به مدت حدود بیست دقیقه جوید و تفاله را بیرون انداخت. در این حالت ممکن است در اوایل استفاده، طعم تلخ کندر نامأنوس باشد ولی به مرور و به ویژه بعد از دیدن آثار مفید جسمی و سلامتی‌اش، عادی می‌شود.
• دمنوش کندر نیز محصول دیگری از کندر خوراکی است که مصرف آن را آسان کرده است.

کندر را میتوان در اندازه و رنگ‌‌های متفاوتی در بازار یافت. ولی گفته می‌شود کندر سفید رنگ از دیگر انواع آن بهتر است.

بهترین نوع کندر، آن کندری است که تازه باشد و در عین حال درونش ناخالصی نداشته باشد. از طرفی دیگر، سفید باشد و خیلی زود شکسته نشود.

گفته می‌شود برای تشخیص خلوص کندر کافی است آن را روی آتش بگیریم. کندر خالص سریع مشتعل شده و بویی شبیه به مصطکی دارد.

گیاه کندر را میتوان سوزاند. کندرهایی که هنگام سوختن، دود کمتر و اشتعال بیشتری دارند نشان از ناخالصی کمتر میدهند. در

شباهت زیاد ظاهری سقز و کندر باهم سبب شده که افراد بسیاری متوجه تفاوت این دو گونه نشوند و آن را یکسان بدانند. در صورتی که سقز با کندر کاملا متفاوت است و هر یک ویژگی های خاص خود را دارند.

کندر را به شکل های پودر، جویدن، استنشاق، کپسول، قرص، روغن ( ماساژ و کرم های پوستی) و دود کردن می توان استفاده کرد.

به‌صورت پودر، آن را مخلوط با عسل به اندازه یک قاشق مرباخوری استفاده می‌کنند. از آنجایی‌که کندر مزه‌ای تلخ و گس دارد، می‌توان آن را به صورت روغن برای مالیدن بر روی بدن ویا در کپسول‌های خوراکی استفاده کرد. همچنین روغن آن را می‌توان به صورت کپسول میل نمود.

شیوه جویدنی به این صورت است که باید به اندازه یک نخود کندر اصل را به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه در دهان بجوید. آن را به‌همراه اسپند نیز دود می‌کنند.

طبق توصیه متخصصان طب سنتی چند روش برای نحوه استفاده از کندر وجود دارد که شامل:

1- آن را کوبیده و هر روز صبح ناشتا یک قاشق مربا خوری از آن را در یک استکان آب حل کرده و مصرف کنید.

2- آن را در دهان گذاشته و به صورت آدامس از آن استفاده کنید، البته در این حالت کندر کمی تلخ است؛ بهتر است بدانید جویدن کندر لثه را محکم میکند و بوی دهان را میزداید برای حافظه مفید است و روایت شده برای حفظ قرآن و قطع ادرار و بلغم از آن بخورند.

3- برای رفع فراموشی اینطور کندر را مصرف کنید :کندر با عسل خورده شود تا فراموشی را درمان کند.اگر تا چند روز هر روز 3 گرم آن را در آب بخیسانید و ناشتا بخورید برای رفع فراموشی و زیادی بلغم مفید است.

توجه : استفاده کندر با مشورت متخصص طب سنتی تا دو هفته مفید است اما استفاده طولانی عوارض دارد.

خواص کندر را برای آب کندر هم آورده اند. اما چطور آب کندر تهیه کنیم؟ کندر را از شب قبل داخل آب خیس کنید و صبح به صورت ناشتا میل کنید. شما همچنین می‌توانید مقداری پودر کندر را تهیه کنید و آن را داخل یک لیوان آب حل و نوش‌ جان کنید.

میزان ۵ واحد روغن کنجد و یک واحد کندر آسیاب شده را درون یک شیشه ریخته و حدود یک ساعت درون ظرف آبی که روی گاز قرار گرفته می گذاریم تا کندر تا حد ممکن در روغن حل شود. بعد از یک ساعت با یک فیلتر یا صافی، کندرهای آب نشده را جدا می کنیم و روغن کندر حاصله را در یک ظرف تیره و درب دار می ریزیم و در مکانی خنک نگهداری میکنیم. اگر می خواهید غلظت و قدرت روغن کندرتان بیشتر شود، دو تا سه بار مراحل بالا را با روغن به دست آمده تکرار نمایید.

روغن کندر برای از بین بردن درد عضلات و مفاصل (مالش یک یا دو قطره روغن کندر بر روی موضع قبل از خواب)، به خصوص در رفع درد کمر بسیار نافع است . سایر خواص روغن کندر: نرم‌کننده پوست- کاهش و از بین بردن جای زخم ها- برای بازسازی و ترمیم پوست- تقویت ناخن ها- یک ماده ضدعفونی کننده است- درمان زگیل- درمان گزش حشرات-درمان شوره سر- کاهش و یا توقف ریزش مو و داشتن موهای سالم-تسکین درد-برای کاهش استرس روی شقیقه ها بمالید یا ببویید- کاهش دردهای عظلانی-درمان طبیعی آرتریت روماتوئید- درمان مشکلات رحم.

• دود کردن کندر همراه با اسپند، محیط را ضد عفونی کرده و میکروب کش است.
• دود کندر، نشاط آور است و افکار بد و دلشوره‌ها را دور می‌کند.
• دود کندر گرم کننده مغز و مقوی حافظه است. تی ار پی مغز را فعال می‌کند.
• دود کندر از خونریزی بینی جلوگیری می کند.
• باعث درمان درد بواسیر
• در درمان سرفه، آسم، سنگینی سینه و بیماری‌های تنفسی و تقویت ریه موثر است.
• استنشاق دود کندر و اسپند مخاط بینی و چرک سینوس را از بین می برد.
• دود کردن کندر و خاکشیر باعث دفع انرژی‌های منفی می‌شود.
• گرفتن دود کندر و اسپند به روش کرسی، برای رفع عفونت‌های رحم، مثانه و مشکلات زنان موثر است. بهتر است این کار را حداقل 10 و حداکثر 14 روز ادامه دهید.

• 5 فایده و کاربرد کندر
• خواص ضد التهابی و ضد سرطانی کندر
• اثر روغن کندر بر استرس در موش ها

آیا از کندر استفاده کرده‌اید؟ اگر چنین است، مشتاقیم در مورد تجربه شما در نظرات زیر بشنویم!