خطر شیرین شکر، مجله سلامت دانشگاه هاروارد
در رژیم غذایی آمریکایی، منابع اصلی شکر اضافه شده، نوشیدنیهای گازدار، آبمیوهها، ماستهای میوهای، غلات صبحانه، کوکیها، کیکها، شیرینیها و بیشتر مواد غذایی فراورده شده هستند. اما شکر اضافه شده همچنین در مواردی که شاید آنها را به عنوان شیرینی حساب نکنید، مانند سوپها، نان، گوشتهای خشکشده و کچاپ هم وجود دارد.
نتیجه: مقدار زیادی شکر اضافی مصرف میکنیم. مردان بالغ به طور میانگین روزانه 24 قاشق چایخوری شکر اضافی مصرف میکنند، به گفته موسسه سرطان ملی. این برابر با 384 کالری است.
"تأثیر شکر اضافه شده بر چاقی و دیابت به خوبی ثبت شده است، اما یکی از حواشی که برای بسیاری از مردان ممکن است جالب باشد، تأثیر شکر بر سلامت قلبشان است"، گفته دکتر فرانک هو، استاد تغذیه در مدرسه بهداشت عمومی هاروارد.
در یک مطالعه منتشر شده در سال 2014 در مجله پزشکی داخلی JAMA، دکتر هو و همکارانش ارتباطی بین رژیم غذایی پر از شکر و خطر بیشتر مرگ ناشی از بیماری قلبی یافتند. طی 15 سال مطالعه، افرادی که 17% تا 21% از کالریهای خود را از شکر اضافه شده تأمین میکردند، 38% خطر بیشتری برای مرگ ناشی از بیماری قلبی داشتند نسبت به کسانی که 8% از کالریهایشان از شکر اضافه شده بود.
"به طور کلی، هر چه مصرف شکر اضافه شده بیشتر باشد، خطر بیشتری برای بیماری قلبی خواهد بود"، گفته دکتر هو.
نحوه تأثیر شکر بر سلامت قلب به طور کامل مشخص نیست، اما به نظر میرسد چندین ارتباط غیرمستقیم دارد. به عنوان مثال، مقادیر زیادی از شکر باعث بار زیادی بر کبد میشود. "کبد شکر را همانند الکل، متابولیزه میکند و کربوهیدراتهای رژیم غذایی را به چربی تبدیل میکند"، گفته دکتر هو. در طی زمان، این میتواند منجر به تجمع بیشتری از چربی شود که ممکن است به بیماری کبد چرب منجر شود، یکی از عوامل دیابت که احتمال ابتلا به بیماری قلبی را بالا میبرد.
مصرف بیش از حد شکر میتواند باعث افزایش فشار خون و التهاب مزمن شود، هر دوی اینها مسیرهای پاتولوژیکی به بیماری قلبی هستند. مصرف بیش از حد شکر، به ویژه در نوشیدنیهای شیرین، با فریب دادن بدن برای خاموش کردن سیستم کنترل اشتها، به افزایش وزن کمک میکند، زیرا کالریهای مایع به اندازه کالری غذاهای جامد رضایتبخش نیستند. به همین دلیل است که افراد هنگام مصرف نوشیدنی های شیرین، کالری بیشتری به رژیم غذایی معمولی خود اضافه می کنند.
"تأثیرات مصرف شکر اضافه شده - افزایش فشار خون، التهاب، افزایش وزن، دیابت و بیماری کبد چرب - همگی با خطر افزایشی برای حمله قلبی و سکته مغزی مرتبط هستند"، گفته دکتر هو.
شکر و سلامتی، خبرگذاری دانشگاه کمبریج
یک مطالعه طولانی مدت با استفاده از دادههای یک زیرگروه از نظرسنجی ملی سلامت و تغذیه آمریکا انجام شده است. این مطالعه گزارش میدهد که خطر بیماری قلبی عروقی با افزایش مصرف شکرهای اضافی افزایش مییابد و این خطر در سطوح مصرف شکر اضافی بالاتر از 15 درصد از انرژی کل قابل مشاهده بود. شرکتکنندگانی با مصرف شکر اضافی کمتر از 5 درصد از انرژی کل بسیار کم بودند. به دلیل عدم وجود بررسیهای منظم درباره خطر بیماری قلبی، لازم است به بررسیهای منظم درباره مصرف شکرهای اضافه شده و نشانگرهای بیماریهای قلبی عروقی مانند چاقی بپردازیم.
یک بررسی از آزمایشهای تصادفی کنترل شده، که تفاوتهای چاقی بین رژیمهای غذایی با مقدار زیاد و کم شکرهای اضافه را ارزیابی میکردند، نشان داد که رژیمهای غذایی با مقادیر بالای شکرها باعث افزایش چاقی میشوند، هرچند که تعداد کمی از آزمایشها بیش از 8 هفته طول میکشیدند. تفاوت در سطوح شکرهای اضافه بین مطالعات متفاوت بود، اما ارزیابی کلی نشان داد که تفاوت چاقی 0.75 (95 درصد CI 0.30، 1.19) کیلوگرم بود. علت افزایش وزن احتمالاً به افزایش مصرف انرژی در رژیم غذایی با مقدار بیشتر شکرهای آزاد برمیگردد. در گزارش کربوهیدراتها و سلامت کاردیومتابولیک توسط کمیته مشاوره علمی تغذیه، یک بررسی از آزمایشهای مشابه و مصرف انرژی نشان داد که مصرف انرژی در رژیم غذایی با مقدار بالای شکرهای آزاد 1275 (95 درصد CI 889، 1660) کیلوژول بیشتر بود. بررسی آزمایشهایی که شکرهای آزاد را با سایر انواع کربوهیدرات جایگزین کرده و بنابراین محتوای انرژی را تغییر نمیدهند، گزارشی از تفاوتهای وزن بین گروهها نداشتند.
یکی از بزرگترین منابع شکرهای آزاد نوشیدنیهای شیرین شده با شکر یا sugar sweetened beverages (SSB) است. این نوشیدنیها بزرگترین بخش شکر مصرفی در کودکان و نوجوانان در انگلستان و دومین بخش در بزرگسالان را تشکیل میدهند که در محدودهای از 25٪ از NMES در بزرگسالان تا 40٪ در نوجوانان شرکت دارند. میانگین مصرف روزانه NMES از SSB در حدود 20 گرم/نفر است که شامل شکرهای آبمیوه نمیشود. مصرف در آمریکا بیشتر است و در خانوادههای با درآمد کمتر بیشتر است. نگرانیهایی وجود دارد که مصرف بالای شکرهای آزاد از SSB خطر افزایش وزن و دیابت نوع 2 را افزایش میدهد.
تعدادی بررسی سیستماتیک در مورد تأثیر SSB بر وزن و BMI منتشر شده است. جدیدترین آنها مرور مالیک است که شامل ده کارآزمایی (قوی ترین طرح مطالعه برای تعیین علیت) است که تا سال 2013 منتشر شده است. برای بزرگسالان آنها شش نتیجه از پنج کارآزمایی را شامل می شوند که تأثیر افزودن SSB به رژیم غذایی را بر وزن اندازه گیری می کنند. اگرچه کارآزماییها از نظر طول و میزان مصرف SSB متفاوت بودند، اما همه کارآزماییها وزن بالاتری را با مصرف بیشتر SSB گزارش کردند. تخمین تلفیقی نشان داد که وزن 0.85 (95% CI 0.5، 1.2) کیلوگرم با مصرف SSB بالاتر افزایش یافته است. نتایج برای کودکان به وضوح مشخص نبود. اگرچه هر پنج کارآزمایی نشان داد که مصرف کمتر SSB باعث کاهش وزن میشود، تخمین تلفیقی برای کودکان از نظر آماری معنیدار نبود. تفاوت در یافته ها می تواند به دلیل تفاوت در روش های آزمایشی مورد استفاده برای کودکان باشد. هر پنج کارآزمایی روی کودکان تأثیر کاهش وزن SSB در رژیم غذایی را بر خلاف کارآزماییهای بزرگسالان که تأثیر افزودن SSB به رژیم غذایی را بر وزن اندازهگیری کردند، اندازهگیری کردند. این یک تفاوت مهم است که ممکن است به دلیل محدودیت های اخلاقی در مطالعات مربوط به کودکان و جوانان باشد. بسیاری از بررسیهای سیستماتیک دیگری که منتشر شدهاند نیز گزارش میدهند که مصرف زیاد SSB باعث افزایش وزن میشود، اما نتایج متفاوتی در مورد اینکه آیا این افزایشها از نظر آماری معنیدار هستند یا خیر، داشتند. همه آنها شامل تعداد زیادی همگروهی و مطالعات مقطعی و کارآزمایی های بسیار کمی بودند و بنابراین بیشتر مستعد سوگیری هستند.
شواهد در مورد خطر ابتلا به دیابت 2 با مصرف بیشتر نوشیدنی های شیرین از کارآزمایی ها کمیاب است و بنابراین شواهد ارائه شده در اینجا بر اساس گروه های طولی است. یک بررسی سیستماتیک از گروهها (حداقل 3 سال) که در بررسی وزارت بهداشت در مورد کربوهیدراتها و سلامت متابولیک قلبی گنجانده شد، افزایش 20 درصدی در خطر ابتلا به دیابت 2 را با هر وعده (330 میلیلیتر) نوشیدنی شیرین گزارش کرد. امامورا و همکاران نتایج مشابهی را از افزایش 18 درصدی در خطر با یک وعده نوشیدنی شیرین گزارش کرد و این یک گام فراتر رفت و کسر قابل انتساب جمعیت برای دیابت 2 از SS را گزارش کرد. کسر قابل انتساب جمعیت در ایالات متحده آمریکا بیشتر بود، اما در بریتانیا، آنها تخمین زدند که 79000 مورد جدید دیابت نوع 2 در بریتانیا طی 10 سال آینده به مصرف SSB نسبت داده می شود که معادل کسری منتسب به جمعیت 4 (95٪) است. CI، 2، 6) ٪.
ارتباط بین شکر و بیماری، مجله سلامتی CNN
شواهدی که ارتباط بین شکر و سرطان را نشان بدهد، کم است و نیاز به بحث و تحقیقات بیشتر دارد. اما بر اساس یافتههای این مطالعه، میتوان این ارتباط را توضیح داد از طریق اثرات شناخته شده شکر بر وزن: مصرف بالای شکر با چاقی مرتبط بوده است که یک عامل خطر قوی برای انواع مختلف سرطان است. همین امر برای بیماریهای قلبی عروقی هم صدق میکند.
"مصرف شکر اضافه میتواند التهاب در بدن را ترویج کند و این میتواند فشاری بر قلب و عروق خلق کند که منجر به افزایش فشار خون شود"، به گفته دانشمند رفتاری بروک آگاروال در گفتگو با شبکه خبری سیانان در فوریه. آگاروال، استادیار علوم پزشکی در بخش قلب و عروق در مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا اروینگ، در این مطالعه شرکت نداشته است.
مواد غذایی بسیار پردردسته که ممکن است حاوی مقادیر زیادی از شکر آزاد باشند، به دلیل افزایش التهابات، یک عامل خطر برای افسردگی هستند.
"کربوهیدراتهای غذایی کامل بیشتر زمانی را برای تبدیل به شکرهای ساده طول میکشند و یک قسمت از آنها، یعنی فیبر، اصلاً قابل تجزیه نیست"، آدام به شبکه خبری سیانان گفت در فوریه. "این به معنای این است که دانههای کامل و سالم موجب افزایش شدید قند خون نمیشوند که ما آن را هنگام مصرف شکرهای ساده تجربه میکنیم. افزایش قند خون، افزایش انسولین را تحریک میکند که ممکن است استحکام قند خون ما را اختلال دهد و... در نهایت، علت اصلی مشکلات سلامتی باشد."
بله، مصرف بیش از حد شکر برای سلامتی مضر است، دانشگاه سیدنی
بیشتر نگرانی ها در مورد مصرف بیش از حد شکر بر روی افزایش وزن متمرکز شده است، و به درستی نیز چنین است. کبد ما می تواند قند را به چربی تبدیل کند. قند بیش از حد – و به ویژه نوشیدنی های گازدار زیاد – می تواند باعث رسوب چربی روی کمر ما شود. این به عنوان چربی احشایی شناخته می شود.
چربی احشایی به ویژه مضر است زیرا خطر بیماری قلبی و دیابت نوع 2 را افزایش می دهد، حتی زمانی که سطح قند خون بالاتر از حد طبیعی باشد.
اما علم در مورد شکر و کلک شرایط دیگری که هر هفته در سرفصل ها می بینیم چه می گوید؟ بیایید به دو مثال نگاه کنیم: زوال عقل و سرطان.
زوال عقل
زوال عقل یک اصطلاح کلی برای اختلالات مغزی است که باعث از دست دادن حافظه، سردرگمی و تغییر شخصیت می شود. بزرگترین دلیل ناتوانی در میان استرالیایی های مسن و سومین قاتل بزرگ است. بیماری آلزایمر یکی از انواع زوال عقل است.
تحقیقات نشان نمی دهد که شکر باعث زوال عقل می شود. اما تحقیقات جدیدی وجود دارد که نشان می دهد رژیم های غذایی با قند بالا ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. آنچه می توانیم بگوییم این است که بین رژیم های غذایی با قند بالا و زوال عقل ارتباط وجود دارد، اما شواهدی نداریم که نشان دهد یکی باعث دیگری می شود.
یک مطالعه نیوزیلندی در سال ۲۰۱۶ با بررسی پس از مرگ بر روی مغزهای انسانی، هفت ناحیه مختلف از مغز را ارزیابی کرد. پژوهشگران متوجه شدند که نواحی آسیبدیدهتر دارای سطوح قابل توجهی از گلوکز (شکر) بودند. سلولهای سالم معمولاً سطوح بالایی از گلوکز ندارند.
در یک تحلیل مجزا از نمونههای پس از مرگ از مغز و نمونههای خونی از بالتیمور در سال ۲۰۱۷ نیز همین موضوع مشاهده شد. با استفاده از نمونههای خونی جمعآوری شده از بیماران در طی ۱۹ سال قبل از مرگ آنها، غلظت گلوکز در مغز در زمان مرگ، بیشترین مقدار را در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر داشت. علاوه بر این، این سطح گلوکز به مرور زمان به آرامی افزایش یافته بود.
سطوح گلوکز خون نشانگر دیابت نبودند. بنابراین افراد در غیر اینصورت سالم ممکن بود قبل از هر نشانه روشنی از بیماری، سطوح گلوکز در مغز آنها به طور آرام افزایش یابد.
این دو مطالعه به ما میگویند که مغز افراد مبتلا به بیماری آلزایمر مشکلاتی در متابولیسم شکر برای تأمین انرژی دارد. تغییرات در مغز به نظر میرسد با افزایش مداوم گلوکز خونی در طولانی مدت مرتبط باشند. و آسیب به سلولهای مغزی به طور پیشرونده قبل از ظاهر شدن علائم آشکار بیماری آلزایمر رخ میدهد.
ما نمیدانیم آیا مصرف مقادیر بالای شکر منجر به تجمع گلوکز در مغز میشود یا خیر. اما تحقیقات دیگر نیز این نظریه را تأیید میکنند.
یک تحلیل اخیر از بیش از ۳۰۰۰ نفر نشان داد که افرادی که نوشیدنیهای شیرین مینوشیدند، احتمالاً مغزهای کوچکتری داشتند و در آزمونهای حافظه بهتر عمل نمیکردند.
پژوهشگران محاسبه کردند که مصرف یک تا دو یا بیشتر از نوشیدنیهای شیرین در روز ممکن است معادل تا ۱۳ سال اضافی پیری مغزی باشد. و یک تحلیل مجزا از نوشابههای گازدار در مقایسه با آبمیوه نیز اثرات مشابهی گزارش کرد.
سرطان
سرطان حالتی است که در آن سلولهای بدن جهش میکنند و به سرعت تکثیر مییابند. این بیماری دومین عامل کشنده در استرالیا است و اگر استرالیاییها تا سن ۸۵ سالگی زندگی کنند، نصف آنها تحت تأثیر قرار میگیرند.
هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد شکر باعث ابتلا به سرطان میشود، اما حداقل دو راه وجود دارد که نشان میدهد با هم مرتبط هستند.
اول، اگر چاق هستید یا چاقی مفرط دارید، خطر ابتلا به ۱۱ نوع مختلف سرطان افزایش مییابد. مصرف بیش از حد شکر (و کالریهای زیاد به طور کل) منجر به افزایش وزن میشود که خطر سرطان را افزایش میدهد.
مسیر دوم، که به صورت مستقیمتر شکر را به سرطان متصل میکند، قابلیت شکر برای تحریک ترشح انسولین است. این یک سیگنال هورمونی قوی برای رشد سلولی است. سلولهای سرطانی هم برای تامین انرژی برای رشد مداوم خود به قند متکی هستند.
این نشان میدهد که مستقل از هر تغییری در وزن شما، مصرف بیش از حد شکر ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
اما باید درباره کیفیت دادههای موجود که به طور مستقیم سرطان را به مصرف شکر مرتبط میکند، محتاط باشیم.
به عنوان مثال، یک مطالعه اخیر روی ۳۵ هزار نفر، ارتباطی بین خطرات سرطان مرتبط با چاقی و مصرف زیاد نوشابههای گازدار گزارش داد. اما نویسندگان اشاره کردند که امکان جداکردن مستقیم نوشیدن نوشابههای گازدار از سایر رفتارهای ناسالم مانند سیگار کشیدن یا کمبود فعالیتهای فیزیکی، غیرممکن بود.
12 روشی که قند زیاد به بدن شما آسیب می رساند، WebMD
اضافه وزن
نوشیدنیهای شیرینشده یکی از منابع اصلی شکرهای اضافه در میان آمریکاییها هستند. اگر هر روز یک قوطی نوشابه مصرف کنید و در دیگر جاهای رژیم غذایی خود کالری را کاهش ندهید، در عرض سه سال شما ۱۵ پوند وزن اضافی خواهید داشت. افزایش وزن بیش از حد میتواند به مشکلاتی مانند دیابت و برخی از انواع سرطانها منجر شود.
بیماری قلبی
یک از هر ۱۰ آمریکایی یک چهارم یا بیشتر کالریهای روزانه خود را از شکرهای اضافه تامین میکند. اگر این مقدار را مصرف کنید، یک مطالعه نشان داده است که احتمال مرگ از بیماری قلبی در این افراد بیش از دو برابر افرادی است که کمتر از نصف این مقدار را مصرف میکنند. دلیل دقیق آن مشخص نیست. احتمالاً میتواند باشد که شکر اضافه باعث افزایش فشار خون شما شود یا باعث گرفتن بیشتر چربیها در خون شود. هر دو میتواند منجر به حمله قلبی، سکته مغزی و بیماریهای دیگر قلبی شود.
دیابت
نوشیدنیهای شیرین به ویژه میتوانند احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش دهند. این اتفاق ممکن است زمانی رخ دهد که شکر در خون شما باقی بماند و بدن شما ممکن است با کمتر تولید هورمون انسولین واکنش دهد که غذایی که میخورید را به انرژی تبدیل میکند. یا انسولین به خوبی عمل نمیکند. اگر چاق هستید، حتی کاهش ۱۰-۱۵ پوند وزن میتواند به شما در کنترل قند خون کمک کند.
فشار خون بالا
معمولاً نمک مقصر این بیماری است. اما برخی از محققان می گویند یک کریستال سفید دیگر - شکر - ممکن است مقصر نگران کننده تری باشد. یکی از راه هایی که آنها معتقدند قند فشار خون را افزایش می دهد این است که سطح انسولین شما را خیلی بالا می برد. این می تواند رگ های خونی شما را کمتر انعطاف پذیر کند و باعث شود کلیهها، آب و سدیم را نگه دارند.
کلسترول بالا
رژیمهای شکری برای قلب شما بد هستند، بدون توجه به اینکه چقدر وزن دارید. ممکن است:
میزان کلسترول بد یا LDL شما را افزایش دهد و نوع خوب یا HDL را کاهش دهد.
چربیهای خونی به نام تریگلیسریدها را افزایش داده و کار آنزیمی که آنها را تجزیه میکند را مختل کند.
بیماری کبد
بیشتر غذاهای بستهبندیشده، میانوعدهها و نوشیدنیها با فروکتوز شیرین شدهاند، یک نوع شکر ساده از میوهها یا سبزیجات مانند ذرت. کبد شما آن را به چربی تبدیل میکند. اگر به طور منظم فروکتوز به بدن خود وارد کنید، نقطهنقطهی ریز چربی در کبد شما ایجاد میشود. این به نام بیماری کبد چرب غیرالکلی است. تغییرات زوداندازه میتوانند آن را برگردانند. اما به مرور زمان، تورم و زخم میتواند کبد شما را آسیب بزند.
تورم دندان
می دانید که شکر دندان های شما را پوسیده می کند؟ چگونه؟ با تغذیه کردن باکتریهای موجود در دهان شما، که باعث میشود اسیدی را از خود به جای بگذارد که مینای دندان شما را از بین میبرد. نوشیدنیهای شیرین، میوههای خشک، آب نبات، و شکلات از دلایل رایج برای این موضوع هستند. آب نبات های ترش جزو بدترین ها هستند. آنها تقریباً به اندازه اسید باتری اسیدی هستند! اگر تارت می خورید، بعد از آن دهان خود را با آب بشویید یا مقداری شیر بنوشید تا اسید خنثی شود.
خواب بد
قند بیش از حد در طول روز می تواند سطح گلوکز خون شما را مختل کند و باعث افزایش انرژی و کاهش ناگهانی شود. ممکن است در سر کار به سختی بیدار بمانید یا در مدرسه در کلاس چرت بزنید. عصرها، یک کاسه بستنی یا کلوچه میتواند شکری را در شما ایجاد کند که میتواند شما را در شب بیدار کند. همچنین می تواند زمان خواب عمیق شما را کوتاه کند. بنابراین، ممکن است با احساس شادابی از خواب بیدار نشوید.
ADHD
درک عمومی این است که شکر علائم اختلال کمبود توجه و بیشفعالی را بدتر میکند. اما ارتباط آن اثبات نشده است. بیشتر مطالعات این نظریه را که شکر عامل ایجاد یا تشدید اختلال کمبود توجه و بیشفعالی است، رد میکنند تا اینکه تایید کنند. ما دقیقاً نمیدانیم چه چیزی منجر به اختلال کمبود توجه و بیشفعالی میشود، اما احتمالاً ژنهای شما نقش اساسی دارند.
مشکلات خلق و خو
احساس افسردگی دارید؟ شیرینیهای شما ممکن است بخشی از مشکل باشد. چندین مطالعه شکر و مشکلات سلامت روانی را مرتبط کردهاند. یکی از آخرین مطالعات نشان داد که مردانی که بیش از ۶۶ گرم شکر در روز مصرف میکنند - تقریباً دو برابر مقدار توصیهشده - ۲۳٪ احتمال بیشتری برای تشخیص اضطراب یا افسردگی نسبت به مردانی داشتند که ۴۰ گرم یا کمتر مصرف میکردند. مصرف بیش از حد شکر ممکن است افسردگی را از طریق تورم یا التهاب در مغزتان تقویت کند که
نقرس
ممکن است فکر کنید با خوردن بیش از حد گوشت قرمز دچار این بیماری دردناک میشوید. اما فروکتوز هم می تواند باعث تجمع اسید اوریک در خون شما شود که به نوبه خود کریستال های سختی را در انگشت شست پا، زانوها و سایر مفاصل شما تشکیل می دهد.
سنگ کلیه
هنگامی که مواد شیمیایی موجود در ادرار شما به کریستال های جامد تبدیل می شوند، این موارد را دریافت می کنید. بدن شما برخی از سنگ های کلیه را بدون درد زیاد دفع می کند. برخی دیگر ممکن است در کلیه یا قسمت دیگری از لوله کشی شما گیر کرده و جریان ادرار را مسدود کنند. فروکتوز بیش از حد - از شکر سفره، شربت ذرت با فروکتوز بالا، یا غذاهای فرآوری شده - احتمال ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می دهد.
پیری
نوشیدنی های شیرین ممکن است سال ها به سن بیولوژیکی شما اضافه کنند. DNA به نام تلومر انتهای کروموزوم های شما را می پوشاند تا از آسیب محافظت کند. طولانی تر بهتر است. تلومرهای کوتاه شده ممکن است با بیماری های مرتبط با افزایش سن مانند دیابت همراه باشد. یک مطالعه نشان داد افرادی که روزانه 20 اونس نوشابه می نوشند تلومرهای کوتاه تری دارند. محققان دریافته اند که مانند اضافه کردن بیش از 4 سال به سن سلول های شما است.