رابطه‌ای بین رنگ مو و سرطان هست؟
هر بار استفاده از رنگ موهای شیمیایی یک ریسک بزرگ است چون به گفته موسسه ملی سرطان آمریکا بیش از پنج هزار ماده شیمیایی مختلف در ترکیبات رنگ مو استفاده می شود.
سفید شدن رنگ موها با افزایش سن برای بیشتر خانم ها و حتی آقایان خوشایند نیست یا بعضی رنگ طبیعی موهای خود را دوست ندارند و برای تنوع هم که شده رنگ کردن موها را ترجیح می-دهند. آمارها نشان می دهد که تقریبا حدود ۷۴ درصد از زنان و ۱۶ درصد از مردان یعنی میلیون ها نفر در سراسر دنیا از رنگ مو استفاده می کنند. رنگ موهایی که ترکیبات اصلی آن ها را مواد شیمیایی زیادی تشکیل می دهند اما با این حال مدتی است محققان از رنگ موهای غیرسمی و ارگانیک تازه وارد می گویند. محصولاتی که ضمن حفظ سلامت مو به اندازه رنگ موهای معمول، ماندگار است و مصرف آنها مانند رنگ موهای شیمیایی دردسرساز نیست.
رنگ مو
رنگ کردن موها یکی از لذت بخش ترین فعالیت های زیبایی برای خانمها می باشد که در صورت انتخاب یک رنگ موی مناسب می تواند تغییر بزرگی به چهره هر فرد داده و زیبایی آن را دو چندان نماید. از طرفی رنگ موها یکی از پرطرفدارترین و پرفرشترین محصولا آرایشی در دنیا هستند که دارای تنوع بسیار زیادی در طیف رنگی و برندهای سازنده دارند.
بانوان حداقل سالی یکبار به دنبال یک رنگ موی جذاب و جدید که مناسب رنگ پوست آنها باشد هستند.
رنگ مو چیست؟
تغییر رنگ مو از زمانهای بسیار دور به وسیله حنا انجام می‌شد. اما حنا تنها رنگ مو را به رنگ قرمز تبدیل میکرد و تنوع دیگری نداشت. از طرفی با پیشرفت علم در زمینه تولید محصولات آرایشی و بهداشتی، محصولاتی با عنوان "رنگ مو" تولید شد. رنگ مو یک ماده شیمیایی است. اولین محصول تجاری رنگ آمیزی مو در سال 1909 توسط شیمیدان فرانسوی به نام اوژن شولر با استفاده از پارا فنیل دی آمین ساخته شد. امروزه رنگ کردن مو یک کار بسیار محبوب است؛ بیش از 75 درصد از زنان موهای خود را رنگ می کنند و درصد رو به رشدی از مردان به دنبال این کار هستند.
کاربرد اصلی رنگ موها
رنگ موها با دو منظور مورد استفاده قرار میگیرند.
1) پوشاندن موهای سفید و خاکستری: که در اثر افزایش سن یا عوامل ژنتیکی و حتی بیماریهایی مانند آلوپسی ایجاد شده اند.
2) تغییر رنگ ظاهری مو: که جهت تغییر رنگ طبیعی مو و یا رنگ موی قبلی مورد استفاده قرار میگیرد.
رنگ مو چگونه باعث تغییر رنگ طبیعی موها می شود؟
علت داشتن رنگ تار موها، وجود ملانین در آنها می باشد. ملانین رنگ موهای هر فرد متفاوت است مثلا فردی موی مشکی و فرد دیگر موی طلایی دارد. رنگ موها دارای انواع مختلفی هستند و هر کدام تا حدی میتوانند به ساقه مو نفوذ کنند و باعث تغییر موقتی یا ائمی رنگ موها شوند.
رنگ مو حاصل انجام یک سری از واکنش های شیمیایی بین مولکول های موجود در مو و رنگدانه ها و همچنین پراکسید و آمونیاک است. البته رنگ موها انواع مختلفی دارند که میتواند اثر آنها کوتاه مدت یا بلند باشد.
انواع رنگ موها بر اساس منشأ
1) رنگ موی منشأ گیاهی:
از هزاران سال قبل تا کنون مردم سراسر دنیا با استفاده از مواد طبیعی، گیاهان و مواد معدنی موهایشان را رنگ می کنند. برخی از این مواد طبیعی گیاهی که در رنگ کردن طبیعی موها مورد استفاده قرار میگیرند شامل: حنا، پوسته ی سیاه گردو، روناس، بابونه، ریواس میباشد که حاوی رنگدانه هستند. رنگدانه های طبیعی معمولا با رنگ کردن ساقه مو کار می کنند. برخی از رنگدانه های طبیعی از طریق شامپوهای مختلف روی سر باقی می مانند. به دست آوردن نتایج یکسان با استفاده از رنگدانه های طبیعی دشوار است و برخی از افراد به مواد موجود در شامپوها یا ترکیبات گیاهی حساسیت نشان می دهند.
2) رنگ موی منشأ شیمیایی:
رنگ موهای شیمیایی توسط شرکت های تولید کننده محصولات آرایشی با فرمولهای خاصی تولید می گردند که بر اساس میزان نفوذ در تار موها و ماندگاری به 3 دسته تقسیم می گردند. این رنگ موها به شکل اسپری یا کرم یا شامپو قابل استفاده هستند.
ترکیبات موجود در رنگ موها
اولین باری که رنگ موها به بازار آمدند؛ عنصر اصلی موجود در رنگ های coal tar موجب بروز واکنش‌های آلرژیک در برخی از افراد شد. در حال حاضر اکثر رنگ موها از منابع نفتی ساخته می شوند. اما سازمان غذا و داروی ایالات متحده هنوز هم آنها را به عنوان رنگهای coal tar در نظر میگیرد. دلیل این کار اینست که این رنگها برخی از همان ترکیبات موجود در رنگ های coal tar را دارند.
1. آمونیاک: آمونیاک مهمترین ترکیب در رنگهای شیمیایی است که میتواند کوتیکول موها را باز کند و دارای خاصیت قلیایی است که باعث انتقال مولکولهای رنگ به کورتکس مو می گردد و باعث نفوذ رنگ مو به داخل موها میشود. اگر رنگ مو موقتی باشد آمونیاک روی سطح مو میماند و با چند بار شستن از بین میرود. اما اگر دائمی یا نیمه دائمی باشد میتواند به قشر مو نفوذ کند.
عوارض آمونیاک:
- ریزش موهای آسیب دیده
- خارش سر
- واکنش آلرژیک
- احساس سوزش در بینی، گلو و چشم
- ورم کردن صورت
2. کوکوآمید MEA، آمینو متیل پروپانول (AMEA)، مونو اتانول امین (MEA) ترکیبات جایگزین آمونیاک در رنگ موها هستند که با تنظیم ph مو میتوانند باعث باز شدن کوتیکول مو و نفوذ رنگ به داخل کوتیکول شوند. حرارت نیز یکی دیگر از روشهای باز کردن کوتیکولهای مو می باشد.
3. استات سرب: از استات سرب به عنوان یک افزودنی رنگی در رنگ موهای پیشرفته استفاده می شود. این محصولات برای مدت کوتاهی مورد استفاده قرار می گیرند تا موجب رنگ آمیزی تدریجی موها شوند و مضرات خاص خود را دارد.
سایر ترکیبات مضر رنگ موها را بشناسید
هر بار استفاده از رنگ موهای شیمیایی یک ریسک بزرگ است چون به گفته موسسه ملی سرطان آمریکا بیش از پنج هزار ماده شیمیایی مختلف در ترکیبات رنگ مو استفاده می شود. موادی که بیشتر آنها عامل ایجاد آلرژی، اختلال غدد درون ریز، آسیب های پوستی و نفوذ سموم به اندام ها و سلول های بدن و از همه مهم تر سرطان است. اما خطر تعدادی از این مواد شیمیایی بیش از بقیه است که لازم است حتما آنها را بشناسید:
پارابن: یکی از نگهدارنده های شیمیایی که در محصولات آرایشی و بهداشتی و عطر استفاده می شود که درصد مصرف آن در ترکیبات بسیار تعیین کننده خواهد بود در غیر این صورت بسیار سمی است و غدد درون ریز را با اختلال در عملکرد مواجه خواهد کرد. این ماده شیمیایی حتی در ابتلا به سرطان سینه هم تاثیرات مخربی دارد.
رزورسینول: ترکیبی شیمیایی که سیستم غدد درون ریز و ارگان های بدن را به مرور تخریب و ایمنی بدن را دچار مشکل می کند. این ماده همچنین آلرژی زاست و ریسک ابتلا به کم کاری تیروئید را هم بالا می برد.
فنیلن دی آمین: این ماده شیمیایی هم یکی از رایج ترین ترکیبات رنگ مو است که در دسته ترکیبات سرطان زا طبقه بندی می شود، بروز حساسیت پوستی و تحریک چشم، ریه ها و آلرژی هم از پیامدهای این نوع ترکیب شیمیایی در رنگ موها هست.
تولوئن سولفات دیامین: آلرژی، حساسیت های پوستی و تضعیف سیستم ایمنی از عوارض این ماده شیمیایی در رنگ موهاست و شواهدی وجود دارد که می تواند موجب التهاب و سرطان شود.
عطر: برای پوشش بوهای شیمیایی دیگر ترکیبات رنگ مو، عطر به عنوان یک افزودنی اضافه می شود اما همین ترکیب هم اثرات نامطلوبی روی سلامتی غدد درون ریز و پوست خواهد داشت.
انجمن سرطان آمریکا از سال ها پیش هشدار داده است که مواد شیمیایی که معمولا در رنگ موها یافت می شوند برای بیماران، زنان باردار و کارگران سالن های زیبایی مضر و خطرناک است.
عوارض رنگ موی شیمیایی
مطالعات متعددی وجود دارند که استفاده از رنگ مو را با خطر بالاتر ابتلا به برخی از سرطان ها مرتبط کرده اند. برخی از محققان معتقدند که استفاده زیاد از رنگ موهای شیمیایی باعث سرطان مثانه و لنفوم غیر هوچکین (نوعی سرطان خون) میشود. سرطان سینه و آلرژی شایع ترین پیامد مواد شیمیایی رنگ موهای شیمیایی است.
همچنین استفاده مکرر یا نادرست از رنگ موها به خصوص رنگ موهای دائمی، باعث آسیب موها و بروز موخوره می شود. خشک و زبر شدن و شکنندگی موها نیز از آسیب‌هایی است که در اثر از بین رفتن چربی مو به وجود می‌آید.
استفاده مکرر از رنگ مو سبب ایجاد حساسیت‌های پوستی، شوره سر، خارش و حتی قرمزی پوست سر میشود. چنانچه مواد شیمیایی موجود در رنگ قوی باشد و فرد نسبت به این مواد حساسیت داشته باشد، ممکن است سوختگی در سر ایجاد شود که اثرات آن حتی میتواند تا آخر عمر باقی بماند. این حساسیت به دلیل وجود ماده‌ای به نام پارافنیلین دیامین (PPD) در رنگ مو است. معمولا علائم این حساسیت شامل قرمزی پوست سر، خارش، سوزش و ایجاد تاول و کنده شدن پوست سر است. به دلیل حساسیتی که این ماده در برخی از افراد ایجاد می‌کند، در تعدادی از کشورها استفاده از این ماده در رنگ موها ممنوع شده و در بسیاری از رنگ موها درصد آن بسیار کاهش یافته است، اما به هر حال افرادی که به این ماده حساسیت دارند، نباید از این رنگ موها استفاده کنند.
کارشناسان بهداشت معتقدند که با استفاده کمتر از رنگ مو یا عدم استفاده از رنگ مو تا زمانی که موهای شما شروع به خاکستری شدن نکرده اند؛ می توانید خطر بروز سرطان را کاهش دهید.
⚠️ رنگ کرن ابرو و مژه: حتی الامکان ابروها یا مژه های خود را رنگ نکنید. FDA استفاده از رنگ مو را برای رنگ کردن مژه و ابرو حتی در سالن های زیبایی ممنوع کرده است. بروز یک واکنش آلرژیک به رنگ مو می تواند موجب تورم یا افزایش خطر بروز عفونت در اطراف چشم های شما شود. این مشکل می تواند به چشم های شما صدمه بزند و حتی باعث نابینایی شود. چنانچه به صورت اتفاقی رنگ درون چشم های شما بریزد؛ می تواند باعث آسیب دائمی شود.
⚠️استفاده از رنگ مو شیمیایی در بارداری: اطلاعات زیادی در مورد ایمنی استفاده از رنگ مو در دوران بارداری وجود ندارد. این احتمال وجود دارد که وقتی از رنگ مو استفاده می کنید؛ مقداری از مواد شیمیایی، جذب بدن شما شود و می تواند وارد بدن کودک شما شود. توصیه می شود در بارداری از رنگ مو استفاده نگردد. از طرفی حتی اگر رنگ مو جذب پوست و بدن نگردد، استشمام بوی شیمیایی و تند رنگ و دکلره موها میتواند باعث اذیت شدن مادر و جنین گردد.
آیا رنگ کردن مو ابتلا به سرطان را افزایش می دهد؟
مواد شیمیایی موجود در رنگ مو می تواند با انواع سرطان ها در ارتباط باشد. اما معمولاً سرطان لنفاوی بیش از بقیه با رنگ مو ارتباط دارد.
احتمال ابتلا به سرطان پوستی هم ممکن است بعد از رنگ مو افزایش یابد.
در یک مطالعه، بیش از یک سوم خانم های بالای 18 سال و 10 درصد مردان که بالای چهل سال بودند و از رنگ مو استفاده کرده بودند، مورد آزمایش قرار گرفتند.
بیش از 5000 ماده شیمیایی مختلف در رنگ موی آن ها استفاده شده بود که بعضی از آن ها عاملی برای سرطان در انسان ها و حیوانات شناخته شدند. بعد از آن، تحقیقات در این مسئله بسیار گسترده تر شد و محققان به نتیجه قطعی در مورد خطرناک بودن رنگ موها رسیدند. در نتیجه تحقیقات هرگز هیچ نوع رنگ مویی را رنگ موی امن و بدون خطر نمی داند. البته خطر آن زمانی افزایش پیدا می کند که خانم ها به طور منظم و مدام موهایشان را رنگ کنند.
رنگ مو گیاهی
حنا از جمله رنگ های گیاهی است که می توانید با استفاده از آن موهای خود را رنگ کنید. این رنگ برای مو غیر سمی است و هیچ آسیب فیزیکی یا شیمیایی به ساقه مو وارد نمی کند. حنا طی یک ساعت می تواند به ساقه مو رنگ بدهد و مدت 15هفته پایدار باقی بماند. برای رنگ کردن مو با حنا می توانید پودر حنا را با وسمه یا پودر قهوه مخلوط و سپس از خمیر نرم حاصل شده برای رنگ آمیزی مو استفاده کنید تا رنگ قرمز- نارنجی حاصل از حنا را تعدیل یابد.
علاوه بر حنا، گیاهان دیگری نیز برای رنگ کردن مو در مناطق خاصی از جهان رایج هستند، مثلا یک نوع گیاه خاصی از دسته کامومیل رنگ زرد روشنی ایجاد می کند که چون فقط لایه خارجی مو را رنگ می کند، می تواند هم برای رنگ کردن و هم برای روشن تر و درخشان تر کردن مو مورد استفاده قرار گیرد. این گیاهان را معمولا می توان به راحتی از عطاری ها تهیه کرد.
خواص و فواید رنگ موی گیاهی چیست؟
1. طبیعی و ایمن: رنگ موهای گیاهی کاملاً طبیعی بوده و عاری از مواد شیمیایی مضر مانند آمونیاک یا سایر ترکیبات مصنوعی هستند. این امر آنها را به یک انتخاب ایمن‌تر برای رنگ‌آمیزی موهای شما بدون خطر عوارض جانبی تبدیل می‌کند.
2. سلامت مو: این رنگها میتوانند به حفظ نرمی، رطوبت و سلامت کلی موهای شما کمک کنند. مواد تشکیل‌دهنده گیاهی اغلب حاوی مواد مغذی هستند که میتوانند موهای شما را تغذیه و تقویت کنند.
3. تقویت مو: رنگهای گیاهی به دلیل پتانسیل خود در تقویت مو و کاهش مشکلاتی مانند ریزش و شکستگی مو شناخته شده‌اند.
4. افزایش حجم: این رنگها میتوانند حجم اضافی به موهای شما اضافه کنند و آنها را پرتر و ضخیم‌تر نشان دهند.
5. کنترل مشکلات پوست سر: رنگهای گیاهی ممکن است به کنترل مشکلات پوست سر مانند چربی بیش از حد، شوره سر و خارش کمک کنند.
6. رنگ طبیعی: رنگهای گیاهی رنگ موی طبیعی را ارائه می‌دهند که با سایه موجود شما به خوبی ترکیب میشود و ایجاد یک تغییر ظریف‌تر و کمتر چشمگیر می‌کند.
7. مناسب برای بارداری: رنگهای گیاهی اغلب برای استفاده در دوران بارداری و شیردهی ایمن هستند زیرا فاقد مواد شیمیایی مضر هستند.
8. طبع گرم: برخی از رنگهای گیاهی طبع گرم دارند که میتواند برای انواع مو و ترجیحات مناسب باشد.
مهم است به خاطر داشته باشید که در حالی که رنگهای گیاهی مزایای متعددی دارند، نتیجه نهایی رنگ ممکن است بسته به رنگ موی طبیعی شما، مواد تشکیل دهنده گیاهی خاص استفاده شده و روش استفاده متفاوت باشد. این رنگها تمایل دارند با روکش کردن ساقه مو به جای نفوذ در آن مانند رنگهای شیمیایی کار کنند، در نتیجه یک تغییر رنگ موقت‌تر و ظریف‌تر ایجاد می‌کنند.
چرا از رنگ موی گیاهی استفاده کنیم؟
امروزه عمده محصولات مو مثل رنگ موها با موادی شیمیایی پر شده‌اند که رنگی فوق‌العاده به موهایتان می‌دهند، اما باعث آسیب جدی به آنها نیز می‌شوند. به همین دلیل است که وقتش رسیده به رنگ موی گیاهی فکر کنید. آنها، از آنجا که مواد شیمیایی و سمی مضر در خود ندارند، بسیار بی خطرتر هستند. این رنگها همچنین برای افرادی که به مواد شیمیایی مختلف حساسیت دارند، عالی می‌باشند. با استفاده از رنگ موی گیاهی، به موهایتان فواید متعددی می‌رسانید که رنگ موهای معمولی ندارند.
فواید جایگزین کردن رنگ موهای گیاهی کاملا طبیعی
۱. آسیب نمی‌زنند
نیازی به گفتن نیست، یکی از مزیت‌های قابل توجه رنگ موهای گیاهی این است که به موهایتان آسیب نمی‌رسانند، به این دلیل که مواد شیمیایی و دیگر مواد مضر برای موها را در خود ندارند.
۲. بافت مو را حفظ می‌کنند
رنگ موهای معمولی، موها را می‌شکنند و این مسأله آنها را ناسالم می‌کند. خوشبختانه، رنگ موهای گیاهی این تأثیر را ندارند. آنها بافت مو را تغییر نمی‌دهند و در نتیجه به موها آسیب نمی‌رسانند.
۳. موها را نرم می‌کنند
وجود مواد طبیعی در رنگ موهای گیاهی، باعث میشود که اثرات خوبی برای موهایتان داشته باشند. مواد تشکیل دهنده در این گونه رنگها، موهایتان را نرم می‌کنند. به این ترتیب، موهایتان نرم، درخشان و قوی می‌شوند.
۴. برای استفاده در زمان بارداری، بی‌خطر هستند
برای بسیاری از زنان باردار، رنگ کردن مو در طول بارداری، به دلیل مواد شیمیایی فراوان در رنگ موها، نگرانی بزرگی است. این مواد شیمیایی اثرات زیانباری روی جنین دارند. به هر حال با رنگ موی گیاهی، جای هیچ گونه نگرانی نیست، چرا که آنها مواد شیمیایی در خود ندارند و استفاده از آنها در دوران بارداری بی ضرر است.